Ανέλκυση Αντικειμένων

 Ανέλκυση Αντικειμένων

Κείμενο, Μιχάλης Βενιός
Φωτογραφία, Κώστας Λαδάς

Κοινή διαπίστωση είναι πως η ανέλκυση είναι κάτι εξαιρετικά εύκολο. Έτσι απλά, δένεις ένα σάκο ή ένα μπαλόνι στο αντικείμενο που θέλεις να σηκώσεις. Γεμίζεις το μπαλόνι με αέρα και το αντικείμενο βγαίνει στην επιφάνεια. Ένας καθηγητής μου θυμάμαι, έλεγε πως όλα τα πράγματα με την πρώτη ματιά μοιάζουν να είναι απλά, όταν όμως τα παρατηρείς και τα αναλύεις, σύντομα αντιλαμβάνεσαι πόσο σύνθετα είναι στην πραγματικότητα. Ας μη πάμε μακριά, ας εξετάσουμε την χρήση της σημαδούρας DSMB. Όταν ο δύτης ετοιμάζεται να στείλει την σημαδούρα στην επιφάνεια, πρέπει να κρατάει το καρούλι της με το χέρι. Το καρούλι δεν πρέπει να είναι πιασμένο πουθενά, πρέπει να είναι ελεύθερο. Ο λόγος που δεν πρέπει να είναι αγκιστρωμένο πουθενά είναι για την περίπτωση που το καρούλι σταματήσει απότομα να περιστρέφεται. Καθώς η σημαδούρα ανεβαίνει προς την επιφάνεια, ο αέρας που βρίσκεται στο εσωτερικό της διαστέλλεται με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο όγκος της και η ταχύτητα της. Αν το καρούλι, είναι πιασμένο σε κάποιο κρίκο που βρίσκεται επάνω στον δύτη και ξαφνικά, για οποιοδήποτε λόγο φρακάρει, τότε αν η σημαδούρα δεν έχει φουσκώσει σωστά, ο δύτης κινδυνεύει σοβαρά να παρασυρθεί από αυτήν.

Αν η σημαδούρα τον τραβήξει επάνω, έστω και για μικρή απόσταση τότε ο αέρας στο εσωτερικό του ρυθμιστή πλευστότητας που φοράει ο δύτης αρχίζει να διαστέλλεται και να αυξάνεται ο όγκος του με αποτέλεσμα να αυξάνεται ανεξέλεγκτα και η ταχύτητα του δύτη πρός την επιφάνεια. Αν ο δύτης δεν προλάβει, από την αρχή του συμβάντος να αντιδράσει, τότε οι συνέπειες μιας τέτοιας ανάδυσης μπορεί να είναι δραματικές. Επίσης ο δύτης όταν έχει πιασμένο το καρούλι επάνω του κινδυνεύει και από τους άσχετους που τραβάνε από περιέργεια την σημαδούρα πάνω στο σκάφος τους για να δούνε τι είναι αυτός ο έγχρωμος σωλήνας. Αν λοιπόν για την χρήση του DSMB, αυτής της απλής συσκευής, υπάρχουν βασικοί κανόνες ασφαλείας, πόσο μάλλον για την χρήση ενός ή περισσότερων σάκων για την ανέλκυση μίας άγκυρας ενός δεξαμενόπλοιου. Πρώτα από όλα πρέπει να καταλάβουμε πως η ανέλκυση βαρέων αντικειμένων από τον βυθό, κρύβει κινδύνους. Δεν είναι εύκολη υπόθεση και είναι στην ουσία δουλειά για επαγγελματίες. Σκεφτείτε πως στο εξωτερικό, οι εργασίες για την ανέλκυση πολύ βαρέων αντικειμένων από τον βυθό, πραγματοποιούνται μόνο από επαγγελματίες δύτες που είναι πιστοποιημένοι από διαπιστευμένο φορέα. Για την συζήτηση μας όμως, ας δούμε κάποια πράγματα για την ανέλκυση. Όλα εξαρτώνται από το μέσο που θα χρησιμοποιηθεί, από το είδος του αντικειμένου που θα ανελκυθεί και από το βάθος που βρίσκεται το αντικείμενο. Για την ανέλκυση χρησιμοποιούνται κυρίως σάκοι που μοιάζουν με αλεξίπτωτα ή αερόστατα και είναι ανοικτοί στο κάτω μέρος.

Όσο μικρός και να είναι ένας σάκος δεν πρέπει να υποτιμάται ποτέ η δύναμη ανύψωσης αυτού του εργαλείου. Ένας σωστά φουσκωμένος σάκος βάρους τριών κιλών με διάμετρο ενενήντα εκατοστά και ύψος ένα μέτρο και τριάντα εκατοστά, μπορεί να σηκώσει ένα αντικείμενο που ζυγίζει μέσα στο νερό διακόσια πενήντα κιλά. Όταν ένας τέτοιος σάκος ανεβαίνει πρός την επιφάνεια, αυτονόητο είναι πως κανείς δεν πρέπει να βρίσκεται στην πορεία του. Επειδή ο σάκος είναι ανοικτός στο κάτω σημείο αν δεν είναι σωστά δεμένος και σωστά γεμισμένος με αέρα, αν φτάσει στην επιφάνεια ανεξέλεγκτα και με μεγάλη ταχύτητα, υπάρχει κίνδυνος να βγεί έξω από το νερό με τέτοιο τρόπο που να επιτρέψει σε μεγάλο όγκο του αέρα να διαφύγει από το εσωτερικό του. Αν γίνει αυτό τότε το βαρύ αντικείμενο που είναι ακόμα δεμένο στον σάκο μπορεί να βυθιστεί ξανά πέφτοντας πάνω σε οτιδήποτε βρίσκεται εκείνη την στιγμή από κάτω. Πρίν από κάθε ανέλκυση πρέπει να γίνουν κάποιες συγκεκριμένες ενέργειες. Πρώτα πρέπει να επιλεγεί ο κατάλληλος χρόνος και να επικρατούν οι κατάλληλες συνθήκες μέσα και έξω από το νερό. Να υπάρχει σχετικά καλή ορατότητα στον βυθό και καθόλου ή ελάχιστα ρεύματα. Κατόπιν να μετρηθεί το βάθος που βρίσκεται το αντικείμενο. Να γίνει υπολογισμός του όγκου και του βάρους του αντικειμένου. Να υπολογιστεί αν θα χρειαστούν ένας οι περισσότεροι σάκοι για την ανέλκυση του. Αν το αντικείμενο δεν έχει συγκεκριμένο σχήμα, θα πρέπει να βρεθεί το κέντρο βάρους του για να αποφευχθεί κατά την ανέλκυση η ανατροπή ή περιστροφή του αντικειμένου. Πρέπει να βρεθούν τα σημεία και ο τρόπος που θα δεθεί με ασφάλεια ο σάκος ή οι σάκοι που θα χρησιμοποιηθούν. Θα πρέπει να ληφθεί υπ΄ όψιν ότι το αντικείμενο μπορεί να εμποδίζεται ή να έχει «κολλήσει» στον βυθό οπότε να παρθούν κατάλληλα μέτρα ώστε όταν αυτό αποκολληθεί, να μην εκτοξευθεί ανεξέλεγκτα προς την επιφάνεια αλλά η ανάδυση του να είναι απόλυτα ελεγχόμενη. Θα πρέπει να υπολογιστεί ο χρόνος που θα χρειαστεί για την πρόσδεση των μέσων ανύψωσης σε σχέση με τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατούν στην επιφάνεια κατά την τελευταία φάση της ανέλκυσης. Υπάρχουν και άλλες παράμετροι που λαμβάνονται υπ΄όψιν τις οποίες όμως δεν θα αναλύσω εδώ. Διαπιστώνουμε λοιπόν πως δεν είναι καθόλου απλά τα πράγματα. Υπάρχουν πολλά εγχειρίδια, πλήθος πρότυπα και κανονισμοί για εργασίες διάσωσης και ανέλκυσης. Επίσης, έχουν γραφτεί πολλές σελίδες, έχει χυθεί πολλή μελάνη και έχει καταναλωθεί τεράστια ποσότητα φαιάς ουσίας για τις μικρές εργολαβίες των λίγων ωρών έως τα πολύμηνα και πολύπλοκα έργα ανέλκυσης μεγαθηρίων από τεράστια βάθη. Ωστόσο, ας επιστρέψουμε στην δική μας πραγματικότητα και όταν είναι να βγάλουμε οποιοδήποτε αντικείμενο από τον βυθό, ας το κάνουμε με τον κατάλληλο εξοπλισμό και με την δέουσα προσοχή.